MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XÚC TIẾN ĐẦU TƯ VÀO KHU CÔNG NGHỆ CAO ĐÀ NẴNG TỪ NAY ĐẾN NĂM 2030

Lê Minh Dương, Giám đốc

Trung tâm Xúc tiến đầu tư miền Trung

Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư

(Bài đăng Bản tin số 05- tháng 12/2020 của Ban quản lý KCNC & các KCN Đà Nẵng)

Khu công nghệ cao (CNC) Đà Nẵng là Khu CNC đa chức năng thứ ba của Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ thành lập từ năm 2010 với mục tiêu thu hút mạnh mẽ các nguồn lực đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt là đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhằm phát triển các ngành, lĩnh vực CNC; ươm tạo doanh nghiệp khoa học – công nghệ (KH– CN) và CNC, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ; qua đó tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế không chỉ đối với thành phố Đà Nẵng mà còn cả khu vực miền Trung. Đặc biệt, Nghị quyết số 43-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng phát triển Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 có nêu quan điểm cần tập trung phát triển Đà Nẵng dựa trên ba trụ cột chính là du lịch, công nghiệp CNC và kinh tế biển. Điều này càng khẳng định vai trò và sứ mệnh rất quan trọng của Khu CNC Đà Nẵng.

Thực trạng thu hút đầu tư

Sau hơn 10 năm hình thành và phát triển, Khu CNC Đà Nẵng đã đạt được những thành quả tích cực, có những “điểm sáng” trong thu hút đầu tư. Lũy kế đến tháng 09/2020, đã có 22 dự án đầu tư vào Khu CNC, trong đó 10 dự án FDI (với tổng vốn đầu tư khoảng 400 triệu USD) và 12 dự án đầu tư của khối doanh nghiệp trong nước (6.291 tỷ đồng). Trong 09 tháng đầu năm 2020, dù chịu ảnh hưởng không nhỏ của dịch Covid-19, việc vẫn thu hút được 01 dự án FDI (công ty Dentium – Hàn Quốc) với vốn đầu tư 60 triệu USD đã chứng tỏ Khu CNC Đà Nẵng là một lựa chọn đáng tin cậy, điểm đến an toàn cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài. Ngày 19/10/2020, nhân chuyến thăm và làm việc của Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hà Nội, tập đoàn Fujikin Incorporated và Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng đã ký thỏa thuận hợp tác giữa về các nội dung liên quan đến dự án Fujikin Danang R&D Center tại Khu CNC Đà Nẵng, với mục tiêu nghiên cứu và phát triển các sản phẩm CNC bao gồm các thế hệ robot khác nhau với trí tuệ nhân tạo (AI), máy bay không người lái tự động với AI, thiết bị y tế và thiết bị môi trường, năng lượng mới của Hydrogen.

Nhìn lại chặng đường vừa qua, công tác xúc tiến đầu tư (XTĐT), đặc biệt là thu hút FDI vào Khu CNC Đà Nẵng, tuy đã có sự chuyển biến tốt và đạt được thành tựu nhất định, nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và ưu thế hiện có do một số vấn đề cần sớm được cải thiện trong thời gian tới. Cụ thể như sau:

(1) Dòng vốn FDI vào Đà Nẵng hiện nay vẫn chủ yếu ở khâu gia công, sử dụng công nghệ trung bình, giá trị gia tăng chưa cao.

(2) Công nghiệp phụ trợ tại Đà Nẵng và khu vực miền Trung chưa phát triển, chưa đáp ứng tốt yêu cầu của các dự án FDI CNC, công nghệ nguồn (có doanh nghiệp FDI phải vận chuyển sản phẩm “đầu vào” còn thiếu từ Hà Nội, thành phố HCM…).Theo đó, chưa có nhiều dự án CNC tạo chuỗi liên kết trong sản xuất, có thể “dẫn dắt” và ảnh hưởng lan tỏa đến các doanh nghiệp liên quan tìm đến đầu tư.

(3) Nguồn nhân lực chất lượng cao tại Đà Nẵng được các nhà đầu tư đánh giá tốt, tuy nhiên vẫn còn thiếu chuyên gia, cán bộ quản lý, kỹ sư và kỹ thuật viên giỏi, chuyên sâu trong các ngành CNC (như cơ khí chính xác, tự động hóa…) để đáp ứng nhu cầu của những dự án FDI CNC nguồn hay quy mô lớn.

(4) Hệ thống hạ tầng giao thông kết nối của Khu CNC Đà Nẵng đến trung tâm thành phố, sân bay, cảng biển, kho bãi logistics…khá hoàn thiện, tuy nhiên còn chưa đồng bộ, tiến độ đầu tư mở rộng hay nâng cấp còn chậm so với yêu cầu phát triển của Khu.

Một số thuận lợi

Cơ sở hạ tầng giao thông

Hàng loạt dự án đầu tư trọng điểm như: các tuyến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi (đã đưa vào khai thác), La Sơn–Túy Loan, cảng biển quốc tế Liên Chiểu, sân bay quốc tế Đà Nẵng (mở rộng), các tuyến đường vành đai…sẽ tạo thành mạng lưới giao thông vận tải hàng hóa thuận tiện, kết nối giữa các địa phương, các Khu kinh tế (KKT), Khu công nghiệp (KCN) miền Trung với Khu CNC Đà Nẵng.

Nhà xưởng sẵn sàng cho thuê

Đến nay hạ tầng kỹ thuật bên trong Khu CNC Đà Nẵng đã cơ bản hoàn thiện và sẵn sàng mặt bằng cho nhà đầu tư, thu hút sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp bất động sản công nghiệp, trong đó có một số nhà xưởng cho thuê đã được xây dựng hoàn thiện sẵn sàng đáp ứng nhu cầu nhà đầu tư.

Cơ chế và chính sách ưu đãi

Nghị định số 04/2018/NĐ-CP ngày 04/01/2018 của Chính phủ đã có những điểm mới như: ưu tiên hỗ trợ vốn đầu tư cho Khu CNC Đà Nẵng trong trường hợp vượt thu ngân sách Trung ương; ưu tiên huy động vốn ODA cho Đà Nẵng xây dựng kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ khác trong Khu CNC; Ban quản lý Khu CNC được huy động vốn trong nước để đầu tư xây dựng và phát triển KCNC theo quy định pháp luật; nhiều trường hợp được miễn, giảm thuế cho dự án đầu tư, ưu đãi thuê đất, tín dụng đầu tư…

Định hướng và giải pháp từ nay đến năm 2030

Trong thời gian đến, để Khu CNC Đà Nẵng phát triển nhanh và bền vững, phát huy tốt nhất vai trò “trụ cột”, động lực phát triển kinh tế đối với Đà Nẵng và khu vực miền Trung, việc đẩy mạnh thu hút và nâng cao hiệu quả đầu tư (đặc biệt là FDI) trở nên cấp bách và cần được triển khai một cách hiệu quả. Theo đó, cần tập trung vào một số vấn đề cụ thể sau:

Một là, cần đổi mới và nâng cao hiệu quả XTĐT theo hướng chủ động, có trọng điểm tại các quốc gia có nguồn FDI phù hợp như : Nhật Bản, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Singapore, Châu Âu…; có chiến lược XTĐT dài hạn theo định hướng phát triển của Khu CNC. Tập trung thu hút các dự án CNC lớn, các tập đoàn, công ty đa quốc gia có CNC nguồn, tạo giá trị gia tăng, tính lan tỏa cao. Nghiên cứu và cập nhật thường xuyên xu hướng vận động của FDI thế giới trong lĩnh vực CNC để có phương án tiếp cận, xúc tiến hữu hiệu, nhất là trong bối cảnh các tập đoàn CNC có ý định chuyển dịch cơ sở sản xuất sang Việt Nam. Tăng cường kết nối với các Bộ phận XTĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại các thị trường trọng điểm để cập nhật tình hình, xu hướng đầu tư cũng như tăng cường quảng bá đến cộng đồng doanh nghiệp tại khu vực đó. Ứng dụng KH– CN trong việc số hóa tài liệu XTĐT, xây dựng bản đồ số địa điểm đầu tư để các nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng, minh bạch, rõ ràng, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Hai là, hoạt động XTĐT vào Khu CNC (và Đà Nẵng nói chung) cần phối hợp triển khai với các địa phương miền Trung có sự điều phối của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (theo Quyết định số 03/2014/QĐ-TTg) nhằm đảm bảo hiệu quả, liên kết phát triển của toàn vùng. Tranh thủ tham gia các sự kiện, đoàn công tác XTĐT cấp vùng hay cấp Quốc gia tại nước ngoài để tiếp cận các nhà đầu tư, tập đoàn CNC lớn…

Ba là, tăng cường huy động mọi nguồn lực để đầu tư phát triển và đẩy nhanh tiến độ thi công, nâng cấp và hoàn thiện các công trình hạ tầng phục vụ Khu CNC và hệ thống hạ tầng kết nối với thành phố và các trục giao thông Quốc gia, cũng như các KKT, KCN khu vực lân cận.

Bốn là, cần nghiên cứu và triển khai các giải pháp phát triển nguồn lao động chất lượng cao trên cơ sở liên kết các trường đại học, cơ sở đào tạo trọng điểm của Đà Nẵng và lân cận; bám sát các lĩnh vực, yêu cầu của doanh nghiệp đầu tư vào Khu CNC Đà Nẵng. Lập cơ sở dữ liệu nguồn lao động Việt Nam có kinh nghiệm, trình độ, chuyên môn cao từ nước ngoài trở về do tác động của dịch Covid-19, qua đó giới thiệu cho các nhà đầu tư khi có nhu cầu.

Cuối cùng, cần chú trọng thực hiện tốt các hoạt động XTĐT tại chỗ; tăng cường tiếp cận, đối thoại để tìm hiểu, nhanh chóng và kịp thời hỗ trợ các doanh nghiệp, nhà đầu tư hiện hữu tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong suốt quá trình triển khai dự án, đồng thời có các đề xuất, kiến nghị kịp thời về cải thiện chính sách, môi trường đầu tư vào Khu CNC./.